Het coronavirus heeft een diepe impact op bedrijven. Opdrachten en werkzaamheden vallen weg. Ondanks de noodsteun van de overheid is het onvermijdelijk dat er werknemers zullen worden ontslagen. Op welke zaken moet je als werknemer letten bij ontslag?
Bedrijfseconomisch ontslag
In de eerste twee NOW-regelingen is een korting opgenomen op moment dat er sprake is van bedrijfseconomisch ontslag. In het derde steunpakket van de NOW-regeling, die loopt van 1 oktober 2020 tot 1 juli 2021, wordt de korting (ontslagboete) bij bedrijfseconomisch ontslag losgelaten. Dat betekent dat ontslag niet leidt tot een lagere NOW-subsidie. Dat kan tot gevolg hebben dat werkgevers personeel zullen gaan ontslaan. Een bedrijf dat om bedrijfseconomische redenen genoodzaakt is werknemers te ontslaan, kan bij het UWV voor een of meerdere werknemers een ontslagvergunning aanvragen. Werkgever moet aantonen dat er sprake is van een bedrijfseconomische noodzaak tot ontslag.
Beoordeling ontslag door UWV
Het UWV beoordeelt of de ontslagaanvraag voldoet aan de volgende voorwaarden:
1. Is het ontslag noodzakelijk?
Daarvoor moet werkgever aantonen dat een of meerdere van onderstaande ontslaggronden aanwezig zijn: slechte financiële situatie, werkvermindering, reorganisatie, bedrijfsverhuizing of beëindiging van de onderneming. Werkgever dient met financiële gegevens, zoals winst- en verliesrekeningen en prognoses aan te tonen dat het noodzakelijk is dat een bepaalde arbeidsplaats komt te vervallen.
2. Is het afspiegelingsbeginsel in acht genomen?
De werkgever zal voordat er ontslagen vallen eerst afscheid moeten nemen van de tijdelijke arbeidskrachten. Daarnaast worden uitzendkrachten en zelfstandigen (zzp’ers) niet meer opgeroepen. Pas dan komt werkgever aan het vaste arbeidskrachten toe. Per categorie uitwisselbare functies worden de werknemers in een leeftijdsgroep ingedeeld. Dat leidt ertoe dat de ontslagen zoveel als mogelijk verspreid worden over de verschillende leeftijdsgroepen (< 35, 35-45, 45-55, 55 >). De werknemer met het kortste dienstverband in zijn leeftijdscategorie komt voor ontslag in aanmerking. De werkgever moet aannemelijk maken dat hij de juiste werknemer(s) voordraagt voor ontslag.
3. Is herplaatsing in een andere passende functie binnen een redelijke termijn niet mogelijk?
De werkgever zal aannemelijk moeten maken dat de werknemer niet in een andere functie binnen een redelijke termijn kan worden herplaatst.
Werkgever zal moeten stellen en aannemelijk maken dat aan deze voorwaarden voldaan is. Werknemer kan vervolgens met argumenten het verweer voeren dat werkgever niet aan deze voorwaarden voldoet. Na beoordeling van de aanvraag en de reactie daarop van werknemer beslist het UWV of zij al dan niet een ontslagvergunning verleent.
Ontslagvergunning, transitievergoeding en eindafrekening
Wanneer een ontslagvergunning is verleend, kan de werkgever de arbeidsovereenkomst opzeggen. De werkgever dient bij de opzegging van de arbeidsovereenkomst rekening te houden met de wettelijke opzegtermijn. De werknemer kan aanspraak maken op de wettelijke transitievergoeding en uitbetaling van het opgebouwde vakantiegeld en de resterende vakantiedagen.
Ontslag met wederzijds goedvinden
(vaststellingsovereenkomst)
Een ontslagprocedure bij het UWV kost gemiddeld een paar maanden. Daarnaast zal de werkgever onder andere financiële gegevens moeten overleggen. Er wordt daarom vrijwel altijd eerst door werkgever geprobeerd om met werknemer in onderling overleg afspraken te maken over het einde van de arbeidsovereenkomst. De afspraken die partijen maken worden vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst (ook wel beëindigingsovereenkomst genoemd). Een vaststellingsovereenkomst die de werknemer voorgelegd krijgt, is veelal niet meer dan een eerste aanbod van de werkgever. Er is dan ruimte om te onderhandelen over de voorwaarden van ontslag, zoals de einddatum van de arbeidsovereenkomst, de hoogte van de ontslagvergoeding, afspraken over uitbetaling van vakantiedagen, vergoeding voor outplacement, een concurrentiebeding dat komt te vervallen, etc. Met een juist opgestelde vaststellingsovereenkomst kan de werknemer een WW-uitkering aanvragen. U vindt in het volgende artikel tips in geval u een vaststellingsovereenkomst ontvangt.
Meer informatie
Voor meer informatie over reorganisatie, ontslag, boventalligheid, redelijke grond, afspiegelingsbeginsel, herplaatsing, outplacement, sociaal plan, ontslagprocedure bij het UWV of beoordeling van of onderhandeling over de voorwaarden van een vaststellingsovereenkomst kunt u contact opnemen met Bart Komen van Visie Advocaten.
Lees ook onze blog: Reorganisatie en corona
