Bij het sluiten van een overeenkomst kan het voorkomen dat een partij – de schuldenaar – zijn verplichtingen uit de overeenkomst niet, niet volledig of niet tijdig nakomt. De schuldenaar schiet dan te kort in de nakoming van de overeenkomst en is in beginsel gehouden de schade te vergoeden die de schuldeiser lijdt. De overeenkomst kan ook worden ontbonden. Maar hoe kan de schuldeiser ervoor zorgen dat een vordering tot ontbinding of schadevergoeding ook daadwerkelijk door een rechter wordt toegewezen? Dat begint met het het versturen van een correcte brief waarin je de schuldenaar in gebreke stelt. In deze blog vertellen wij u graag meer over het belang van een ingebrekestelling.
WAT IS EEN INGEBREKESTELLING?
Een ingebrekestelling is een schriftelijke aanmaning of sommatie waarbij de schuldenaar in de gelegenheid wordt gesteld om binnen een redelijke termijn alsnog zijn verplichtingen uit de overeenkomst na te kunnen komen. Volgens de rechtspraak is een termijn van 14 dagen veelal redelijk. Dit hangt echter wel af van de omstandigheden van het geval.
Om een deugdelijke ingebrekestelling te versturen zijn de navolgende punten van belang:
– de ingebrekestelling dient schriftelijk te worden verstuurd. Een mondelinge ingebrekestelling is niet voldoende;
– de ingebrekestelling dient een aanmaning te bevatten waarbij de schuldenaar een redelijke (en duidelijke) termijn wordt gegeven voor nakoming;
– de ingebrekestelling moet duidelijkheid verschaffen over hetgeen dat wordt gevorderd.
VERZUIM, WANNEER TREEDT HET IN?
Als de schuldenaar in gebreke wordt gesteld bij een schriftelijke aanmaning, waarbij hem een redelijke termijn voor nakoming wordt gesteld en nakoming binnen deze termijn uitblijft, treedt de schuldenaar in verzuim.
Ondanks dat de wet bepaalt dat iedere tekortkoming in de nakoming van een verbintenis de schuldenaar verplicht tot schadevergoeding (tenzij de tekortkoming de schuldenaar niet kan worden toegerekend) bestaat de uitzondering waarbij de verplichting tot schadevergoeding pas mogelijk is als de schuldenaar in verzuim is.
WANNEER IS EEN INGEBREKESTELLING NIET NODIG?
Een ingebrekestelling is niet altijd vereist. Het gaat dan om de volgende gevallen:
– als partijen een fatale datum voor nakoming hebben afgesproken;
– als er sprake is van een onrechtmatige daad;
– wanneer uit een mededeling of de houding van de schuldenaar blijkt dat de overeenkomst niet zal worden nagekomen.
Wat zijn de gevolgen als een ingebrekestelling is vergeten?
Een vergeten ingebrekestelling, terwijl het wel nodig was, kan voor de schuldeiser nadelige gevolgen hebben. De vordering tot ontbinding of schadevergoeding kan dan onterecht zijn. De rechter zal dan oordelen dat de gevorderde schadevergoeding of ontbinding moet worden afgewezen wegens het ontbreken van een ingebrekestelling. Bij een onterechte ontbinding van de overeenkomst kan het in een procedure ook leiden tot zowel een proceskostenveroordeling als het moeten betalen van een schadevergoeding aan de schuldenaar. Kortom, bij twijfel is het altijd verstandig om toch een ingebrekestelling te versturen.
ARREST VAN DE HOGE RAAD
Op 18 mei 2022 heeft de Hoge Raad geoordeeld over de vraag of een ingebrekestelling nodig is voor het toewijzen van een schadevergoeding. Ik voeg de uitspraak (ECLI:NL:RBNHO:2022:4351) onder bijgaande link.
Aannemingsovereenkomst, ingebrekestelling en deskundigenrapport
Tussen partijen werd een overeenkomst van aanneming gesloten voor de renovatie van een dak. De aanneemsom bedraagt € 44.620. Partijen kwamen overeen dat de werkzaamheden binnen een periode van vier weken plaats zouden vinden. Vier weken na het starten van de werkzaamheden kon het werk echter niet worden opgeleverd. Een van de vier dakvlakken was namelijk nog niet gerenoveerd en er ontstonden lekkages. De renovatie van het dak bleek onprofessioneel, slordig en slecht te zijn uitgevoerd. De opdrachtgever had de aannemer schriftelijk gewezen op het feit dat de lekkages, gelet op de winter- en herfstperiode, op korte termijn hersteld moeten worden en dat als de schade niet binnen 14 dagen door de aannemer werd vergoed, de herstelwerkzaamheden door een derde zouden worden uitgevoerd. De ondeugdelijke uitvoering werd vastgelegd in een deskundigenrapport, waarin tevens werd opgenomen dat herstel door de aannemer niet wenselijk is. De opdrachtgever stuurde de aannemer weg en schakelde een derde in voor het uitvoeren van de resterende werkzaamheden.
Vordering van de opdrachtgever
De opdrachtgever vordert een bedrag van € 60.000,-, bestaande uit de aanneemsom en een aanvullende schadevergoeding. De opdrachtgever heeft géén ingebrekestelling verstuurd en stelt dat dit niet nodig was omdat de prestatie blijvend onmogelijk was, dan wel dat het verzuim is ingetreden.
Verweer van de aannemer
De aannemer stelt dat er problemen waren ontstaan ten gevolge van lekkages. De lekkages zouden volgens de aannemer zijn ontstaan door de slechte staat van het dak en dat door de opdrachtgever werd verzwegen dat er houtrot aanwezig was. Daarnaast stelde de aannemer dat hij bereid was om de lekkages te herstellen, maar dat hij door de opdrachtgever werd weggestuurd. Nakoming was niet blijvend of tijdelijk onmogelijk, maar een derde voerde de resterende werkzaamheden uit.
Wat oordeelde de Hoge Raad?
De Hoge Raad oordeelt dat de aannemer tekort is geschoten in de nakoming van de verbintenis uit de aannemingsovereenkomst. Voor de toewijzing hiervan moet echter worden beoordeeld of nakoming blijvend onmogelijk was of dat er geen sprake was van verzuim waardoor de schadevergoeding niet voor toewijzing in aanmerking zou komen.
Voor de beoordeling van de vraag of nakoming blijvend onmogelijk is overweegt de Hoge Raad dat het van belang is of de aannemer met de tekortkoming de uitvoering van het werk door nakoming had kunnen helen. Als dat niet mogelijk zou zijn, dan hoeft er geen ingebrekestelling te worden verstuurd.
Gelet op de onbekwaamheid van de aannemer overweegt de Hoge Raad dat er geen goed resultaat van de herstelwerkzaamheden meer te verwachten was. De aannemer kan zich naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid er achteraf niet meer op beroepen dat de opdrachtgever hem niet formeel in gebreke heeft gesteld.
De overeenkomst kan naar het oordeel van de Hoge Raad worden ontbonden en de volledige aanneemsom moet door de aannemer worden terugbetaald. De aannemer dient tevens een aanvullende schadevergoeding te voldoen als vergoeding voor de waterschade, het aanschaffen van tweedehands nokvorsten en voor de gemaakte kosten voor het slopen van de gerenoveerde dakvlakken.
Advocaat in Alkmaar
Het team van advocatenkantoor Visie Advocaten in Alkmaar biedt juridische hulp op maat en werkt op de manier die bij u past. Met een frisse blik en proactief. Visie Advocaten richt zich op het ondernemingsrecht, arbeidsrecht, huurrecht en vastgoed, belastingrecht, incasso en beslag, faillissementsrecht, familierecht, erfrecht, contractenrecht, verbintenissenrecht en op het opstellen van een zakelijke overeenkomst. Een modern advocatenkantoor met jarenlange ervaring in adviseren en procederen.
